Viêm khớp gối là gì? Điều trị như thế nào?

Mỗi khi thời tiết thay đồi, chuyển mùa hay đơn giản chỉ là mỗi sáng thức dậy, nhiều người thường có cảm giác đau nhức kèm theo cứng khớp. Đó là một trong những dấu hiệu nhận biết viêm khớp gối sớm nhất nhưng đa số bệnh nhân lại chủ quan bỏ qua.

Viêm khớp gối là căn bệnh khá phổ biến, tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không được chữa trị sẽ gây ra những biến chứng cực kỳ nguy hiểm. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu triệu chứng, nguyên nhân, cách chữa trị bệnh viêm đau khớp gối.

1. Viêm khớp gối là gì?

Khớp gối là nơi tiếp giáp của ba xương chính, gồm: xương đùi, xương bánh chè và xương ống chân. Giữa các đầu xương có một lớp sụn bao phủ. Sụn là một dạng mô trơn có bề mặt mịn, dễ trượt, giúp các khớp cử động trơn tru, đồng thời giữ vai trò như chất đệm ở khớp xương. Tại đây còn tồn tại mô hoạt dịch trải dài trên khớp, sản sinh dung dịch bôi trơn khớp (còn gọi là chất nhờn) và cung cấp dưỡng chất cho sụn.

Viêm khớp gối là tình trạng phần xương sụn trơn bị mòn đi, trở nên xù xì và thô ráp

Bệnh viêm khớp gối là hiện tượng khớp gối ở một hoặc cả hai bên chi dưới (chân) xảy ra viêm nhiễm khiến quanh vùng khớp gối bị đau nhức, tê buốt. Bệnh thường xảy ra khi các sụn khớp bị bào mòn dẫn đến thô ráp nghiêm trọng. Dẫn đến các khớp xương ở đầu gối có nguy cơ cọ sát vào nhau, gây ra viêm khớp gối.

Viêm khớp gối còn có thể là biến chứng của một số căn bệnh xương khớp như thoái hóa xương khớp. Khi bị viêm khớp gối, người bệnh cần điều trị càng sớm càng tốt vì có thể xảy ra một số biến chứng nguy hiểm như teo cơ, biến dạng khớp, bại liệt.

2. Triệu chứng viêm khớp gối

Biểu hiện viêm khớp gối là những cơn đau nhức cấp tính ở khoảng thời gian đầu mắc bệnh, đi kèm với các triệu chứng sau:

• Đau vào buổi sáng sau khi ngủ dậy.
• Sưng, tấy đỏ, ấn vào có cảm giác hơi nóng, xảy ra vào sáng sớm hoặc sau khi ngủ trưa.
• Cứng khớp, kéo dài 10 – 30 phút, phải dùng tay xoa bóp mới có thể di chuyển được.
• Có tiếng kêu lục cục, răng rắc mỗi khi gấp duỗi, cảm giác như khớp gối bị khô.

Cảm giác đau, cứng khớp gối có thể là triệu chứng của viêm khớp gối

Trong thời gian đầu mắc bệnh, nếu không phát hiện sớm và có cách điều trị kịp thời, bệnh chuyển sang giai đoạn nặng, xuất hiện các biến chứng nguy hiểm:

• Giảm dần hoặc mất chức năng vận động thông thường.
• Teo cơ, biến dạng khớp, dính khớp.
• Tàn phế, bại liệt.
• Thấp khớp cấp, làm tổn thương van tim, gây nên các bệnh về tim mạch.

3. Nguyên nhân viêm khớp gối

3.1. Lão hóa xương khớp

Tuổi tác là nguyên nhân thường gặp của bệnh viêm khớp gối

Đây là nguyên nhân viêm khớp gối mà người già thường mắc phải, xương khớp yếu đi theo thời gian và mức độ với mỗi người sẽ khác nhau phụ thuộc vào cơ địa. Xương khớp bị lão hóa thuộc quy luật “sinh – lão – bệnh – tử” của con người không ai có thể tránh khỏi.

Tuy nhiên không vì thế mà chúng ta buông lỏng bản thân để những thói quen không tốt tàn phá cơ thể. Việc tạo cho bản thân những thói quen tốt như tập thể dục thường xuyên, ăn uống lành mạnh sẽ góp phần kìm hãm quá trình lão hóa. Từ đó tránh được những căn bệnh tuổi già như viêm khớp gối.

3.2. Tràn dịch khớp gối

Tràn dịch khớp gối gây ra triệu chứng mẩn đỏ, sưng và phù nề khớp gối

Tràn dịch khớp gối là một dạng tổn thương xảy ra trong khớp gối, khi lượng dịch tăng làm cho khớp gối có hiện tượng nổi mẩn đỏ xung quanh, sưng và phù nề. Bên gối bị tràn dịch thường to hơn bên kia do bao khớp dày lên, dựa vào mốc xương để so sánh hai bên.

Bệnh nhân có cảm giác nặng nề trong khớp, đau khi đi lại, khó duỗi thẳng hoặc gập gối, cản trở vận động khớp. Đồng thời các cơ xung quanh bị yếu dần đi, khiến khớp gối ngày càng không vững. Cơn đau có thể hết ngay sau đó, nhưng một số trường hợp lại kéo dài đến vài giờ, vài ngày hoặc thậm chí lâu hơn.

3.3. Viêm bao hoạt dịch

Bất kỳ ai cũng đều có nguy cơ mắc bệnh viêm bao khớp hoạt dịch, tuy nhiên, những người phải hoạt động nhiều và càng lớn tuổi thì nguy cơ mắc bệnh càng cao

Viêm bao hoạt dịch khớp là tình trạng viêm, sưng, đỏ của một túi chứa dịch lỏng ở các khớp. Bao hoạt dịch thường nằm ở vị trí xung quanh vai, hông, khuỷu tay hoặc đầu gối, bàn chân và có vai trò như một lớp đệm giữa xương và các bộ phận xung quanh như cơ bắp và gân, da để giúp cho các hoạt động được dễ dàng hơn.

Bệnh viêm bao hoạt dịch thường xuất hiện ở những khớp xương phải hoạt động thường xuyên như viêm bao khớp gối, viêm bao khớp cổ tay… và có xu hướng tái phát sau khi đã điều trị khỏi.

3.4. Viêm gân bánh chè

Triệu chứng viêm gân xương bánh chè tương tự hội chứng đau khớp đầu gối

Viêm gân xương bánh chè là tình trạng gân xương bánh chè bị sưng tấy và đau do viêm nhiễm.

Xương bánh chè là một đoạn xương nhỏ nằm ở phần đầu gối, trước khớp gối. Nó có thể chuyển động lên và xuống, nghiêng và xoay. Vai trò của xương bánh chè là giúp cho chân đi lại và đứng thẳng bằng cách làm giảm áp lực lên khớp xương đầu gối.

Xương bánh chè được liên kết với các xương và mô khác ở khớp gối bằng gân xương bánh chè. Gân xương bánh chè được tạo thành từ các sợi cơ bền và dai nên rất khỏe, có nhiệm vụ giúp duỗi thẳng cơ đùi và bắp chân khi đá bóng, đạp xe và nhảy lên.

3.5. Một số nguyên nhân khác

• Chấn thương:

Nếu để đầu gối va chạm với vật cứng có thể khiến các mô cơ, dây chằng, sụn khớp bị tổn thương. Đau và viêm khớp có thể xảy ra nếu như không được xử lý đúng cách triệt để.

• Thói quen xấu:

Rất nhiều thói quen chúng ta vẫn thực hiện hàng ngày mà không hề biết rằng chúng có tác động xấu như thế nào đối với cơ thể. Ngồi xổm, đi giày cao gót thường xuyên, ngồi vắt chéo chân, lười vận động là những thói quen không tốt có thể dẫn tới bệnh viêm khớp gối cần phải loại bỏ ngay.

• Đặc thù nghề nghiệp

Những đối tượng người lao động nặng như nghề bốc vác, khuân hàng, công nhân xây dựng hoặc các vận động viên thể thao như vũ công, điền kinh thường xuyên bị chấn thương khớp gối.

• Thừa cân, béo phì

Khớp gối là phần chịu áp lực rất lớn từ trọng lượng cơ thể, một người thừa cân hoặc béo phì khiến cho khớp gối dễ bị tổn thương hơn và làm tăng khả năng bị bệnh viêm khớp gối.

4. Cách điều trị viêm đau khớp gối

Cơ chế điều trị viêm khớp gối chủ yếu là giúp loại bỏ những triệu chứng đau, viêm và ngăn ngừa các biểu hiện này tái phát. Sau đây là những cách chữa trị viêm khớp gối hiệu quả được nhiều người áp dụng.

4.1. Sử dụng thuốc tây

Phải tuân thủ chỉ định của bác sĩ khi dùng thuốc tây để chữa trị viêm khớp gối

Tùy vào mức độ viêm khớp gối mà bạn đang gặp phải, các bác sĩ sẽ chỉ định những loại thuốc tây phù hợp nhất. Các loại thuốc thường được sử dụng trong việc điều trị viêm đau khớp gối bao gồm:

• Cyclophosphamid, azathioprin, methotrexate: có tác dụng giảm một số triệu chứng nhưng tác dụng khá chậm.
• Hyaluronic acid, corticoid: là các loại thuốc tiêm nội khớp.
• Celecoxib, diclofenac, naproxen có tác dụng kháng viêm (NSAIDs).
• Tramadol, codein kết hợp với paracetamol: có tác dụng giảm đau hiệu quả.

4.2. Vật lý trị liệu chữa viêm khớp gối

Có thể sử dụng vật lý trị liệu để điều trị viêm khớp gối

Bằng việc áp dụng những tác nhân cơ học tác động trực tiếp vào phần khớp gối đang chịu những tổn thương. Phương pháp này có tác dụng làm tăng khả năng vận động của khớp gối, cải thiện tuần hoàn máu, bổ sung lượng dịch bôi trơn từ đó kích thích sụn khớp hồi phục.

Một số biện pháp thường được áp dụng bao gồm: chiếu laser, sử dụng điện để kích thích điện trị liệu, đắp parafin, chiều hồng ngoại, sóng ngắn.

4.3. Chữa viêm khớp gối theo bài thuốc Đông y

Các bài thuốc đông y cũng được sử dụng để chữa trị viêm khớp gối

Các bài thuốc Đông y được thừa hưởng tinh hoa từ nền y học cổ truyền đã được áp dụng từ ngàn đời nay. Đặc biệt là các bài thuốc này rất phù hợp với cơ địa của người Việt Nam. Với thành phần bào chế bài thuốc đều là những cây thuốc quý, các loại thảo dược trong thiên nhiên nên không gây tác dụng phụ.

Cơ chế điều trị viêm khớp gối của các bài thuốc Đông y là không tái phát, tăng sức đề kháng, phục hồi chức năng tạng phủ, giảm đau, tiêu viêm.

4.4. Bấm huyệt, châm cứu

Bấm huyệt, châm cứu giúp máu huyết lưu thông, giảm đau

Tác động lên các huyệt đạo túc tam lý, âm lăng tuyền, huyệt độc tỵ, huyệt huyết hải. Từ đó giúp cho khớp gối chuyển động linh hoạt hơn, khớp cử động nhẹ nhàng, dây thần kinh và cơ giãn ra, khí huyết lưu thông, xoa dịu cơn đau khớp gối.

4.5. Phẫu thuật

Nếu như tình trạng viêm khớp gối của bạn diễn ra nghiêm trọng, khi các phương pháp điều trị bảo tồn không đem lại tác dụng rõ rệt. Các bác sĩ sẽ xem xét thực hiện phẫu thuật viêm khớp gối cho bạn.

Trong trường hợp này, việc phẫu thuật dường như là bắt buộc. Nếu không các biến chứng nguy hiểm rất có thể xảy ra và dẫn đến tình trạng teo cơ hoặc bại liệt.

Phẫu thuật viêm khớp gối thường sẽ đem lại kết quả phục hồi nhanh chóng, tuy nhiên cũng ẩn chứa những rủi ro như bị nhiễm trùng hoặc bệnh có thể tái phát lại sau một thời gian.

Thay khớp gối nhân tạo là một trong những phương pháp điều trị viêm khớp gối bằng phẫu thuật

Các phương pháp mổ viêm khớp gối như:

• Đục xương chỉnh trục.
• Mổ nội soi để làm sạch.
• Thay thế khớp gối nhân tạo.
• Phẫu thuật để giúp loại bỏ tổn thương tại khớp và sụn.
• Mổ hở.