Tổng quan về bệnh gai khớp gối
Nội dung tóm tắt
Bệnh về xương khớp ngày nay không còn được gọi là bệnh của ngươi già nữa, tất cả mọi độ tuổi đều có thể mắc bệnh xương khớp. Độ tuổi mắc bệnh này càng trẻ hoá, theo Tổ chức Y tế thế giới WHO, có khoảng 10% dân số tuổi trung niên không thể lao động bình thường do mắc phải bệnh lý gai khớp gối. Những cơn đau nhức đột ngột khi đứng lên ngồi xuống đặc biệt ảnh hưởng đến cuộc sống.
1. Thế nào là bệnh gai khớp gối?
Gai khớp gối là tình trạng của thoái hoá khớp gối, ở các phần khớp gối chân trong cơ thể con người xuất hiện tình trạng “mọc gai”, khiến người bệnh luôn cảm thấy đau nhức, khó chịu ở phần đầu gối. Dần dần, người bệnh sẽ đi lại khó khăn hơn bởi các khớp xương yếu dần. Những trường hợp quá nặng do những biến chứng của gai khớp gối đó là người bệnh mất khả năng di chuyển, phải ngồi xe lăn để sinh hoạt.
Ở bệnh nhân gai khớp gối, sụn khớp và xương dưới sụn khớp bị tổn thương
Sụn khớp và xương dưới sụn khớp là các cơ quan cản trở những va chạm của 2 đầu xương và là lớp đệm cho khớp. Khi 2 cơ quan này tổn thương không được chữa trị kịp thời, triệt để sẽ gây ra bệnh gai khớp gối.
Ở độ tuổi sau tuổi 40 các bề mặt sụn khớp dần lão hóa không còn trơn láng, chắc khỏe mà mềm yếu, lâu ngày dẫn đến sụn khớp thoái hóa, nứt và để lộ đầu xương.
Tùy vào cơ địa từng người, vóc dáng và kích thước xương, sự tăng trưởng bất thường ở các tế bào xương mà các gai sẽ có sự lớn nhỏ khác nhau, hình dạng khác nhau.
2. Bệnh gai khớp gối có những triệu chứng gì?
Gai khớp gối có rất nhiều triệu chứng khác nhau bởi nó cũng liên quan đến những bệnh lý về xương khớp khác. Điển hình như các biểu hiện sau:
- Đau khớp gối mỗi khi đứng lên: Người bệnh nếu đang ở tư thế ngồi ghế trong một thời gian dài mà đứng lên sẽ cảm thấy đau khớp gối, đôi khi không đứng vững sau khi đứng lên. Đặc biệt là khi người bệnh đang trong tư thế ngồi xổm.
- Đau khớp gối khi lên xuống cầu thang: Thông thường khi đứng thẳng, 2 chân của bạn sẽ chịu những tác động lực đều nhau. Nhưng khi lên xuống cầu thang, mỗi chân luôn phải thay phiên nhau chịu những tác động mạnh hơn bình thường, do vậy người bị gai khớp gối sẽ cảm thấy đau nhức ở khớp gối, làm quá trình đi lại cầu thang khó khăn hơn. Đối với người bị béo phì thì những cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn bởi khớp chân phải chịu một lực quá lớn.
Người mắc bệnh gai khớp gối cảm thấy đau mỗi khi vận động đầu gối
- Đau khớp gối khi co duỗi chân: Vì khớp gối xuất hiện gai mọc nên phần sụn cũng đã bị bào mòn dần. Mỗi khi co duỗi chân, người bệnh sẽ có cảm giác đau nhức hơn bình thường. Do đó cũng làm giảm đi khả năng tập thể dục, đạp xe hay thực hiện những động tác co duỗi chân bình thường của người bệnh.
- Mất cảm giác ở khớp gối, cứng, tê bì khớp: Các gai khớp gối tạo ra các cơn đau, sưng, tấy chèn ép lên dây thần kinh, nếu để lâu sẽ gây ra cảm giác tê bì, nhiều trường hợp mất cảm giác không thể đi lại bình thường. Cơ chế của cơ thể là tăng lượng canxi tập trung vào khớp gối nhiều hơn khi khớp bị gai, mắc bệnh lý. Bởi vậy người bệnh có thể cảm thấy khớp bị cứng, khó vận động linh hoạt nhất là khi thức dậy vào buổi sáng.
3. Nguyên nhân của bệnh gai khớp gối
3.1. Do xương lão hoá theo tuổi tác
Theo thời gian, chức năng khớp gối cũng bị suy giảm và khó phục hồi khi bị chấn thương
Sau 40 tuổi cơ thể bắt đầu có các biểu hiện suy giảm chức năng, nhất là xương.. Khi tuổi cao thì quá trình nuôi dưỡng, sữa chữa mọi tế bào trong cơ thể bị giảm, khi có chấn thương thì lâu phục hồi. Đặc biệt những người thường lao động, mang vác nặng tình trạng lão hóa sẽ diễn ra nhanh hơn bởi vậy mà bệnh gai khớp gối cũng có thể nặng hơn những người khác.
3.2. Do di truyền
Di truyền là nguyên nhân khó khắc phục nhất, nếu phát hiện sớm thì khả năng chữa khỏi có nhưng không cao. Nếu trong gia đình có bố mẹ, anh chị em ruột mắc bệnh gai khớp gối thì khả năng mắc căn bệnh này ở các thành viên còn lại trong gia đình cao hơn rất nhiều so với những gia đình không có ai mắc bệnh.
3.3. Do thay đổi nội tiết tố khi mang thai
Ở phụ nữ mang thai diễn ra sự thay đổi nội tiết tố làm cho quá trình thoái hoá khớp diễn ra nhanh hơn
Khi mang thai, phụ nữ có sự thay đổi một số hormone nhất định dẫn đến quá trình thoái hóa khớp diễn ra nhanh hơn bình thường, đặc biệt khi phụ nữ lớn tuổi mang thai.
Ngoài ra, phụ nữ mãn kinh cũng có sự sụt giảm nội tiết tố nữ estrogen cũng là nguyên nhân mắc các bệnh lý xương khớp.
3.4. Do béo phì
Những người bị béo phì thì áp lực lên khớp xương sẽ rất lớn, lâu dần sẽ làm khớp xương bị hỏng, biến dạng, tạo tiền đề cho bệnh lý gai khớp gối về sau.
Ngoài ra còn các nguyên nhân khác như chủng tộc, chế độ dinh dưỡng thiếu vitamin D, do biến chứng của các căn bệnh viêm khớp khác.
3.5. Do chấn thương đầu gối
Những chấn thương đầu gối cũng là nguyên nhân hình thành gai khớp gối
Tai nạn trong lao động hay tai nạn xe cộ ở khớp gối khiến cơ thể tập trung canxi ở các vùng này để sữa chữa, phục hồi và tái tạo lại xương khớp. Quá trình sữa chữa này vì một số lí do nên diễn ra không hoàn toàn khiến gai xương hình thành làm bề mặt xương bị biến dạng.
3.6. Do áp lực vật lý lên khớp gối
Lao động quá năng, tư thế ngồi không đúng, vận động quá mức. Lâu dần các sụn khớp bị tổn thương, mô sụn bị bào mòn, dịch nhờn xung quanh khớp tiết ra không đủ và dần dần sẽ hình thành gai xương, gây ảnh hưởng sức khỏe.
4. Các giai đoạn của bệnh gai khớp gối
Tiến trình của bệnh gai khớp gối được chia thành 4 giai đoạn như sau:
4.1. Giai đoạn 1: Khởi phát
Giai đoạn khởi phát không có biểu hiện bên ngoài, bệnh nhân chỉ thấy đau khi vận động khớp gối
Ở giai này thì khớp gối chưa có dấu hiệu bất thường, khớp chưa bị sưng và chưa bị biến dạng, chỉ có cảm giác đau khi đứng lên ngồi xuống, đi cầu thang, ngồi xổm, tập thể dục.
4.2. Giai đoạn 2: Phát triển
Khi sang giai phát triển, lúc này ở các khe khớp bắt đầu xuất hiện các gai xương nhỏ, khe khớp hẹp nhẹ, kích thước bề mặt sụn khớp không có sự thay đổi nhiều, dịch khớp vẫn có đủ để bôi trơn và nuôi dưỡng, các hoạt động của đầu xương vẫn diễn ra bình thường. Tuy nhiên, khi vận động nhiều, trời lạnh, làm việc sai tư thế thì sẽ xuất hiện cơn đau mỏi ở khớp gối.
4.3. Giai đoạn 3: Trở nặng
Ở giai đoạn này khớp gối đã bị sưng, đầu xương biến dạng, bệnh nhân đau đớn nhiều
Các gai xương ở giai đoạn này khá to, đầu xương biến dạng, khe khớp hẹp. Các cơn đau rõ ràng hơn, các sụn khớp bọc đầu xương bào mòn.
Các cơn đau biểu hiện rõ ràng khi đi bộ, đứng lên ngồi xuống,…nhìn chung chỉ vận động cũng có thể đau. Vào sáng sớm, người bệnh sẽ thấy khớp cứng, đau, sưng, tràn dịch diễn ra thường xuyên.
4.4. Giai đoạn 4: Giai đoạn cuối
Sau cùng, nếu không có biện pháp chữa trị mà cứ âm thầm chịu đựng thì bệnh tiến triển đến giai đoạn cuối cùng, lúc này gai xương xuất hiện nhiều, có kích thước lớn, sụn khớp bị bào mòn, đầu xương bị biến dạng, khe khớp hẹp nhiều.
Sụn khớp hoàn toàn bị bào mòn để lộ đầu xương, khe khớp hẹp nhiều, các gai xương ngày càng nhiều và có kích thước lớn, ngoài ra các chất dịch bôi trơn và nuôi dưỡng giảm rõ rệt làm cho việc ma sát giữa 2 đầu xương trở nên thường xuyên hơn, nhiều bệnh nhân còn có biểu hiện lệch trục khớp, trong giai đoạn này, có thể xuất hiện biến chứng nặng nhất của bệnh là bại hoặc teo cơ gây đau nhức liên tục, ảnh hưởng đến mọi sinh hoạt của người bệnh.
Theo thống kê cũa Mỹ thì có tới 90% người bị gai đầu gối nếu không được chữa trị ngay từ giai đoạn đầu thì bệnh sẽ chuyển biến nhanh qua các giai đoạn sau, gây khó khăn trong vận động và sinh hoạt.
Xem thêm: Bệnh xương khớp có nguy hiểm không? Những bệnh xương khớp thường gặp?