Tại sao trẻ sơ sinh hay vặn mình khi ngủ? Có cần gặp bác sĩ không?

Hiện tượng trẻ sơ sinh hay vặn mình khi đi ngủ thường hay gặp ở lứa tuổi từ 5 – 6 tuần tuổi. Đây có thể nói là yếu tố sinh lý bình thường, tuy nhiên cũng có rất nhiều nguyên nhân bệnh lý gây ra tình trạng vặn mình ở trẻ sơ sinh.

1. Lý do trẻ sơ sinh hay vặn mình khi ngủ

1.1. Nguyên nhân sinh lý

Hầu hết trẻ sau sinh đến vài tuần tuổi đều có biểu hiện vặn mình khi ngủ, nguyên nhân chủ yếu trẻ sơ vặn mình là do yếu tố sinh lý, không cần điều trị gì. Bởi trẻ sơ sinh bình thường vỏ não chưa phát triển đầy đủ, bé thường có những phản xạ như nút, giật mình, quơ tay chân hay phản xạ co tay co chân nhất là ở trẻ đủ tháng là bình thường.

Ngoài ra lúc này trẻ sơ sinh gần như không thể vận động được các động tác khác như lật, bò… nên trẻ vận động cơ thể bằng cách vặn mình.

Có một số yếu tố có thể làm trẻ giật mình, vặn mình khi ngủ như:

• Nơi ngủ của trẻ không được thoải mái. Có quá nhiều ánh sáng, tiếng ồn lớn xung quanh làm trẻ bị giật mình, thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh.
• Do trẻ đói: Trẻ sơ sinh khả năng dự trữ năng lượng thấp, hơn nữa dạ dày nhỏ nên trẻ ăn được rất ít mỗi lần. Vì vậy khi ngủ trẻ cũng có thể bị đói làm trẻ khó chịu, vặn mình, quấy khóc. Tuy nhiên không nên cho bé bú quá no vì sẽ khiến trẻ sơ sinh ọc sữa sau mỗi lần bú hoặc mỗi khi vặn mình.
• Khi trẻ rặn tiểu hoặc đại tiện: Khi tiểu hoặc đại tiện trẻ sơ sinh hay vặn mình, đỏ mặt, thậm chí quấy khóc. Do ở trẻ sơ sinh, cơ vòng hậu môn và cơ vòng bàng quang chưa phát triển hoàn thiện.
• Do môi trường xung quanh làm cho trẻ không thoải mái cũng làm trẻ vặn mình: tã bị ướt, trẻ bị quấn quá chặt, do trẻ thường có những vận động co tay co chân hay quơ tay nhưng nếu bị quấn chặt quá cũng làm cho bé cảm thấy khó chịu nên vặn mình..

Các nguyên nhân và yếu tố làm bé hay bị vặn mình này đều do yếu tố sinh lý, không cần quá lo lắng. Nên nếu trẻ vẫn bình thường, không có khó chịu, ăn uống bình thường và vẫn lên cân tốt thì khi đến giai đoạn trẻ phát triển hoàn thiện sẽ bớt vặn mình hơn.

Hầu hết trẻ sau sinh đến vài tuần tuổi đều có biểu hiện vặn mình khi ngủ

1.2. Nguyên nhân bệnh lý

Bên cạnh những dấu hiệu vặn mình do sinh lý, thì có những bé hay vặn mình quấy khóc, khóc thét về đêm, gây ảnh hưởng tới giấc ngủ, ăn uống… làm ảnh hướng tới khả năng tăng trưởng của bé thì cần chú ý các nguyên nhân bệnh lý gây ra.

Các nguyên nhân bệnh lý có thể dẫn đến tình trạng trẻ sơ sinh vặn mình khi ngủ bao gồm:

• Trẻ bị thiếu canxi: Thường gặp ở những trẻ sinh non, chế độ dinh dưỡng của mẹ kém, không tiếp xúc thường xuyên với nắng mặt trời nhưng lại không bổ sung vitamin D đường uống. Khi bé bị hạ canxi xuất hiện các triệu chứng như bé hay vặn mình ngủ không sâu giấc, dễ bị kích động, thường quấy khóc về đêm, bị đổ mồ hôi trộm, rụng tóc hình vành khăn, hay nôn trớ, nấc, chán ăn, chậm lớn, chậm phát triển vận động…Trẻ có những biểu hiện của bệnh còi xương.
• Trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản: Do đặc điểm của trẻ sơ sinh cơ thắt dưới thực quản chưa phát triển hoàn chỉnh, nên dễ gây hiện tượng trào ngược thức ăn từ dạ dày lên, biểu hiện bằng trớ sữa hay nôn trớ, khi bé vặn mình dễ làm sữa trào lên, bé có thể ọc sữa…Trào ngược dạ dày thực quản có thể gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, làm trẻ khó chịu cũng dẫn tới vặn mình. Trào ngược thực quản có thể gây ra những biến chứng như hít sặc sữa, viêm phổi, chậm tăng cân…

Trẻ vặn mình khi ngủ có thể do trào ngược dạ dày – thực quản

• Các bệnh lý khác: Trẻ sơ sinh vặn mình khi ngủ có thể do bị các bệnh ngoài da gây ra ngứa ngáy, côn trùng chui vào tai làm trẻ khó chịu nên vặn mình.

2. Làm gì khi trẻ sơ sinh bị vặn mình khi ngủ

Trẻ sơ sinh thường hay bị vặn mình khi ngủ đó là những dấu hiệu sinh lý bình thường. Song nếu thấy trẻ vặn mình quá thường xuyên hay kèm theo đó là các dấu hiệu bé quấy khóc, đổ mồ hôi trộm, giật mình thì mẹ cần phải lưu ý và cần theo dõi để đưa bé đến gặp bác sĩ nếu cần thiết.

Các mẹ cũng có thể áp dụng cách sau để làm giảm tình trạng trẻ sơ sinh hay vặn mình.

Thay tã êm ái, quần áo rộng thoải mái

Chọn cho bé những loại tã thấm hút tốt để tạo cảm giác thoải mái cho trẻ. Mặc cho bé những bộ quần áo ngủ rộng rãi nhất và đủ ấm.

Cần giặt giũ chăn nệm của bé thường xuyên, vệ sinh phòng sạch sẽ để bé không bị cảm giác ngứa ngáy hay khó chịu.

Chọn loại tã êm ái, thấm hút tốt để tạo cảm giác thoải mái cho trẻ

Xoa dịu bé, để bé thoải mái không vặn mình

Khi thấy trẻ hay vặn mình thì mẹ có thể ôm bé vào lòng âu yếm để bé được dễ chịu hơn. Mẹ có thể hát ru, xoa dịu hoặc nói chuyện cùng với bé để bé cảm thấy an toàn và được che chở hơn.

Tắm nắng thường xuyên

Trẻ sơ sinh hay vặn mình có thể là dấu hiệu bệnh lý, điển hình là do bị thiếu canxi thường gặp nhất ở trẻ sinh non. Do đó, để tránh việc trẻ sơ vặn mình, gồng đỏ mặt và khóc thét nửa đêm thì mẹ cần phải bổ sung canxi cho bé.

Cách làm đơn giản nhất chính là cho trẻ tắm nắng thường xuyên, thời gian tắm nắng thích hợp nhất là khoảng 7 giờ sáng, bởi lúc này ánh sáng mặt trời còn khá dịu và đủ ấm.

Mẹ cần ăn uống đầy đủ, không nên kiêng khem

Với những bé sơ sinh, nguồn canxi lúc này được cung cấp hoàn toàn từ sữa mẹ, mẹ cần phải ăn uống đầy đủ những thực phẩm giàu canxi như cá hồi, cá thu, cá ngừ…

Thực đơn cần phải đa dạng cùng với việc cung cấp canxi đủ sẽ là một cách gián tiếp giúp trẻ không bị vặn mình nữa.

Mẹ cần phải ăn uống đầy đủ để cung cấp canxi và dưỡng chất cho trẻ thông qua sữa

Không sử dụng những mẹo lạ để chữa vặn mình

Xông hơi, chườm nóng, đắp lá… là những cách chữa dân gian nào khi chưa có sự kiểm định của bác sĩ cũng đều có thể gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của bé.

Do đó, khi thấy những bất thường của trẻ thì tốt nhất nên đưa bé đến các cơ sở y tế chuyên khoa để bác sĩ thăm khám và tư vấn.

Quan tâm đến cảm xúc của con

Các bé sơ sinh hay những bé 1, 2 tháng tuổi vặn vẹo đều rất bình thường, đó là cách để bé giãn các cơ và khớp khi nằm một chỗ quá lâu và triệu chứng này sẽ tự mất khi bé được 4 tháng tuổi.

Trẻ sơ sinh vặn mình cũng là cách để bé ‘thể hiện cảm xúc’ rằng bé đang mỏi, khó chịu, bé đói, mệt hay bị ướt tã… Chính vì thế, mẹ cần lưu ý đến những cảm xúc của con để có biện pháp khắc phục.

Kiểm tra nhiệt độ phòng

Việc để nhiệt độ phòng quá nóng hoặc quá lạnh cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới giấc ngủ của trẻ, gây ra hiện tượng trẻ vừa ngủ vừa hay vặn mình, giấc ngủ không sâu và hay quấy khóc.

Kiểm tra trên làn da của trẻ

Các vùng da có bị đỏ, viêm loét, hay nổi mẩn đỏ gì không? Nên kiểm tra các lỗ tự nhiên (hậu môn, vùng kín…) xem có gì bất thường không. Bé có bị sốt hay không?

3. Khi nào cần đưa trẻ đi gặp bác sĩ?

Đưa trẻ đến gặp bác sĩ khi có những biểu hiện bất thường

Khi trẻ có một trong những biểu hiện sau cần đưa trẻ đi gặp bác sĩ ngay:

– Hạ canxi máu: Với biểu hiện là tăng kích thích thần kinh cơ, dễ bị kích thích, ngủ không yên giấc, hay bị giật mình, gồng mình kèm thêm các biểu hiện như: rụng tóc, nôn mửa, đổ mồ hôi trộm, nấc, quấy khóc, chậm lên cân…

– Da của trẻ bị tổn thương cũng nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để có cách xử lý ngay.

– Trẻ sơ sinh hay vặn mình khó ngủ, sút cân và hay quấy khóc.

Tất cả những biểu hiện về bệnh lý thì bậc cha mẹ không được tự ý chữa trị cho bé với tất cả các hình thức nào mà phải đưa trẻ tới gặp bác sĩ. Đối với những biểu hiện sinh lý bình thường nếu trẻ không lên cân, tình trạng quấy khóc kéo dài thì cũng nên đưa trẻ tới gặp bác sĩ để có được những biện pháp chữa trị phù hợp.

Xem thêm: Cẩn thận với những dấu hiệu mất nước ở trẻ. Những biến chứng nguy hiểm của mất nước!